Υπογονιμότητα

Το πρόβλημα υπογονιμότητας απασχολεί σταθερά ένα ποσοστό 10-15% στο γενικό πληθυσμό, παρόλα αυτά το να μιλήσουμε για την υπογονιμότητα με στατιστικούς δείκτες δεν είναι εύκολο, το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι όλο και περισσότερα ζευγάρια στρέφονται στους ειδικούς προκειμένου  να κάνουν θεραπεία.

Πριν κάποια χρόνια ήταν ταμπού ένα ζευγάρι να αντιμετωπίζει προβλήματα υπογονιμότητας, τα τελευταία χρόνια όμως αυτό έχει ξεπεραστεί τόσο χάριν της ιατρικής όσο και της αποδοχής ότι η γυναίκα αλλά και το ζευγάρι δεν έχουν ως μοναδικό σκοπό την τεκνοποίηση αλλά υπάρχουν και άλλες επιλογές και λύσεις. Ωστόσο το βάρος στο θέμα της υπογονιμότητας ή καλύτερα της δυσκολίας ενός ζευγαριού να κάνει παιδί πέφτει κυρίως στους ιατρικούς λόγους παραγκωνίζοντας πολλές φορές τον ψυχολογικό παράγοντα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ζευγάρια καταφέρνουν να τεκνοποιήσουν σε διακοπές ή αφού παραιτηθούν από την προσπάθεια. Ωστόσο ακόμα και τα ζευγάρια που βρίσκονται σε θεραπεία περνούν μια μεγάλη δοκιμασία που τους φθείρει ψυχολογικά με μακροπρόθεσμες συνέπειες και στους ίδιους και στον καρπό της προσπάθειάς τους.

Το να μάθει μια γυναίκα ή ένας άντρας ότι δεν μπορεί να κάνει παιδί φέρει μεγάλο φορτίο αρνητικών συναισθημάτων, ντροπής, αίσθησης ανεπάρκειας, ανικανότητας, απαισιοδοξίας και πληθώρα καταθλιπτικών συναισθημάτων. Είναι μια μεγάλη δοκιμασία για το ζευγάρι αλλά και για τον καθένα ξεχωριστά. Το άγχος και τα καταθλιπτικά συναισθήματα είναι συνοδές συναισθηματικές καταστάσεις. Η απώλεια της δυνατότητας για αναπαραγωγή είναι ένα μικρό πένθος που καλείται να αντιμετωπίσει το ζευγάρι και αφού το περάσει να πάρει είτε την απόφαση για θεραπεία είτε ακόμα και για μη αναπαραγωγή.

Η θεραπεία για την υπογονιμότητα δεν είναι όμως μόνο μια ιατρική διαδικασία, αφού ο ψυχολογικός παράγοντας επηρεάζει πολύ την έκβαση της θεραπείας. Τόσο τα καταθλιπτικά συναισθήματα όσο και το άγχος μπορούν να βάλουν εμπόδια στην αναπαραγωγική διαδικασία. Γνωρίζοντας όμως η γυναίκα ότι η θεραπεία είναι η τελευταία της ευκαιρία να κάνει παιδί, το άγχος αυξάνεται με αποτέλεσμα να θέτει σε κίνδυνο όλη την προσπάθεια.

Από έρευνα προκύπτει ότι οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογονιμότητας (Lukse and Vacc, 1999) αναφέρουν συναισθήματα θλίψης και κατάθλιψης, απώλειας που αφορά κυρίως την εμπιστοσύνη στο σώμα τους και την θηλυκότητάς τους, της αίσθησης ελέγχου στην ζωή, στην αυτοπεποίθησή τους. Ενώ σε άλλες έρευνες σε γυναίκες που βρίσκονται 2-3 χρόνια σε θεραπεία, αναφέρεται ότι το άγχος αυξάνεται όσο αυξάνεται και η διάρκεια της θεραπείας ενώ οι γυναίκες αναρωτιούνται για την θηλυκότητά τους και την σεξουαλικότητά τους. Το άγχος κατά την θεραπεία υπογονιμότητας ερευνητικά έχει συσχετιστεί περισσότερα με το πένθος και την θλίψη αφού οι γυναίκες που η προσπάθεια αποτυγχάνει βιώνουν περισσότερο άγχος όταν αδυνατούν να αντιμετωπίσουν λειτουργικά το πένθος και τα στάδιά του.

Οι στόχοι της ψυχολογικής υποστήριξης στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας είναι:

H ψυχική ευεξία και η αύξηση της αίσθησης του ελέγχου

   Η μείωση του άγχους

   Η μείωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης

   Η ψυχική και σωματική υγεία και η μείωση συμπτωμάτων όπως αυπνία, πονοκέφαλοι και αδιαθεσία.

Το πρώτο που θα πρέπει να κάνει ένα ζευγάρι που αντιμετωπίζει πρόβλημα υπογονιμότητας, είναι να έχει μία σωστή ψυχολογική αντιμετώπιση προς το πρόβλημα αυτό. Το άγχος, η αγωνία, και οι λάθος αντιλήψεις σχετικά με το πρόβλημα θα επιβαρύνουν το ζευγάρι και είναι πιθανό να δημιουργηθούν και εντάσεις.
Είναι  πολύ σημαντικός παράγοντας για το ζευγάρι η ψυχολογική υποστήριξη από κάποιον ειδικό, επειδή υπάρχει η επιβάρυνση της κοινωνίας, υπάρχει η επιβάρυνση των διαπροσωπικών σχέσεων του ζευγαριού μέσα στον γάμο, η σχέση του με τους συγγενείς και άλλα άτομα, η πίεση της υπογονιμότητας σε κάθε ένα από αυτά τα δύο άτομα του ζευγαριού, καθώς και η ψυχολογική πίεση όταν το ζευγάρι αυτό βρίσκεται μέσα στην διαδικασία μίας προσπάθειας για υποβοηθούμενη τεχνητή γονιμοποίηση. Υπάρχει επίσης η βιολογική ανάγκη της γυναίκας και του άντρα, για ένα παιδί, καθώς και το στρες της στέρησης αυτής της ψυχολογικής ανάγκης.
Έτσι λοιπόν, θα πρέπει να υιοθετηθούν τρόποι βελτίωσης της ποιότητας ζωής και μεγιστοποίησης των δυνατοτήτων. Πλέον είναι αναγκαίο να συμπληρωθεί η εξωσωματική γονιμοποίηση και με την υποβοήθηση του ατόμου σαν ένα όλον, ώστε να μπει πιο ολοκληρωμένο και πιο υγιές στην διαδικασία αυτή. Η ψυχολογική υποστήριξη παρέχεται είτε σε ατομικό επίπεδο είτε σε ζεύγους είτε σε ομαδικό μαζί με άλλα ζευγάρια που βιώνουν αντίστοιχες καταστάσεις.

«Το να μάθουμε να ζούμε με την υπογονιμότητά είναι σαν να μάθουμε να ζούμε με τον θάνατο, δεν μπορεί κανείς να το ξεχάσει αλλά και δεν μπορεί να το σκέφτεται όλη την ώρα(Mazor, 1979, p. 101)».

*Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο healthylifetree.com, e-περιοδικό υγείας.

Βιβλιογραφία:

Hart V.A.(2002). Infertility and the role of psychotherapy. Issues in Mental Health Nursing, 23:31–41.

Υπογονιμότητα κατάθλιψη συμβουλευτική προσέγγιση φόβος δυσκολίες φαντασιώσεις κενό κρίσεις κέντρο Αθήνα φοβίες ψυχολόγοι χαμηλή διάχυτη άγχος ανορεξία συμπεριφοράς γνωσιακή διάσχιση συναισθήματα συνεδρίες προβλήματα αναλυτική αυτογνωσία ψυχοθεραπεύτρια διαταραχή αναπτυξιακή αυτοπραγμάτωση γονέων ψυχοθεραπείας μετρό Ακρόπολη πανικού ψυχολογία βουλιμία ψυχοθεραπευτής ραντεβού σχέσεις νευρική θανάτου ψυχολόγος ψυχοθεραπεία εγκατάλειψη αυτοεκτίμησηΥπογονιμότητα ψυχοθεραπευτής συμπεριφοράς αυτοπραγμάτωση θανάτου διάσχιση φοβίες πανικού αναλυτική συνεδρίες γνωσιακή Ακρόπολη ψυχολογία συμβουλευτική ανορεξία χαμηλή δυσκολίες αναπτυξιακή ψυχολόγος φόβος ψυχοθεραπείας γονέων κενό ραντεβού νευρική διαταραχή εγκατάλειψη ψυχοθεραπεύτρια προσέγγιση κατάθλιψη διάχυτη ψυχοθεραπεία αυτοεκτίμηση συναισθήματα προβλήματα άγχος φαντασιώσεις βουλιμία Αθήνα κέντρο ψυχολόγοι σχέσεις αυτογνωσία μετρό κρίσεις Υπογονιμότητα μετρό Αθήνα συμβουλευτική ψυχοθεραπείας συναισθήματα προβλήματα φόβος βουλιμία αυτοεκτίμηση άγχος ραντεβού κρίσεις κέντρο φαντασιώσεις γνωσιακή ψυχολόγος χαμηλή διαταραχή ψυχολόγοι πανικού ψυχοθεραπεία εγκατάλειψη αυτοπραγμάτωση αναλυτική σχέσεις κατάθλιψη ψυχολογία ψυχοθεραπευτής θανάτου ανορεξία γονέων νευρική προσέγγιση συμπεριφοράς δυσκολίες αναπτυξιακή διάχυτη διάσχιση συνεδρίες αυτογνωσία φοβίες ψυχοθεραπεύτρια κενό Ακρόπολη Υπογονιμότητα ψυχολόγοι βουλιμία μετρό κέντρο χαμηλή αυτογνωσία αυτοπραγμάτωση Ακρόπολη εγκατάλειψη αναπτυξιακή διάχυτη ψυχοθεραπεία συμβουλευτική συνεδρίες θανάτου προβλήματα ραντεβού δυσκολίες φοβίες κρίσεις αυτοεκτίμηση συναισθήματα ψυχολόγος ψυχοθεραπευτής προσέγγιση ψυχοθεραπεύτρια φόβος φαντασιώσεις άγχος αναλυτική κενό διαταραχή γνωσιακή συμπεριφοράς Αθήνα πανικού διάσχιση γονέων σχέσεις ψυχολογία νευρική ανορεξία κατάθλιψη ψυχοθεραπείας Υπογονιμότητα κατάθλιψη ανορεξία ψυχοθεραπευτής νευρική ψυχοθεραπείας ψυχολόγος αυτοεκτίμηση ψυχολογία αυτοπραγμάτωση συναισθήματα σχέσεις ψυχοθεραπεία προβλήματα φόβος προσέγγιση διάσχιση συμβουλευτική κρίσεις κέντρο φαντασιώσεις μετρό χαμηλή συμπεριφοράς διάχυτη συνεδρίες ψυχοθεραπεύτρια αυτογνωσία ραντεβού κενό φοβίες άγχος δυσκολίες Αθήνα γνωσιακή γονέων εγκατάλειψη διαταραχή πανικού βουλιμία αναλυτική θανάτου Ακρόπολη ψυχολόγοι αναπτυξιακή Υπογονιμότητα αυτογνωσία μετρό δυσκολίες ψυχοθεραπευτής προβλήματα πανικού συνεδρίες ψυχολογία διαταραχή συμπεριφοράς συμβουλευτική αυτοεκτίμηση ανορεξία ψυχολόγος κέντρο θανάτου γονέων νευρική κρίσεις διάχυτη Αθήνα ψυχοθεραπεύτρια Ακρόπολη αυτοπραγμάτωση άγχος αναπτυξιακή κατάθλιψη γνωσιακή ψυχολόγοι διάσχιση αναλυτική συναισθήματα εγκατάλειψη χαμηλή φοβίες προσέγγιση ραντεβού σχέσεις ψυχοθεραπεία φόβος φαντασιώσεις ψυχοθεραπείας κενό βουλιμία