Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί…

Η κρίση, η οποία ταλανίζει τα τελευταία χρόνια τη χώρα μας, έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές τόσο στον οικονομικό όσο και στον κοινωνικό τομέα. Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της αλλαγής αποτελεί η ραγδαία αύξηση της ανεργίας η οποία και αποτελεί μια κοινωνικοοικονομική συνέπεια της κρίσης. Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, η ανεργία αποτελεί ένα κοινωνικό πρόβλημα το οποίο δύναται να συσχετιστεί με άλλα προβλήματα τα οποία πλέον αποκτούν κοινωνικό χαρακτήρα. Ένα από αυτά είναι η αυτοκτονία, η οποία μέχρι πρότινος εθεωρείτο αμιγώς ψυχοπαθολογικό πρόβλημα.

Σύμφωνα με έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί για το φαινόμενο της αυτοκτονίας , έχει παρατηρηθεί ότι τα ποσοστά των αυτοκτονιών παραμένουν σταθερά για μια κοινωνία ή μια ομάδα. Αυτό λοιπόν μας κάνει να πιστεύουμε ότι υπάρχουν κάποιοι εξωτερικοί (κοινωνικοί) παράγοντες οι οποίοι ωθούν τα άτομα στη πράξη της αυτοκτονίας. Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι ψυχολογικοί λόγοι δύνανται να ερμηνεύουν γιατί ένα άτομο προβαίνει στην πράξη της αυτοκτονίας. Ωστόσο, δεν μπορούν να ερμηνεύσουν τη σταθερότητα των ποσοστών των αυτοκτονιών συνολικά σε μια δεδομένη κοινωνία γεγονός που αποτελεί αρμοδιότητα των κοινωνιολόγων. Σύμφωνα με έρευνες που έγιναν στην Ευρώπη, έχει παρατηρηθεί ότι για κάθε αύξηση 1% στην ανεργία, υπάρχει αύξηση 0,8 % στις αυτοκτονίες. Επιπλέον υπάρχουν και άλλοι λόγοι οι οποίοι συνδέονται με τους κοινωνικούς όπως είναι οι περιβαλλοντικοί. Για παράδειγμα , στη Σκανδιναβία υπάρχουν αρκετά υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών τα οποία τείνουν να οφείλονται στο κλίμα.

Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, οι κοινωνικές τάσεις παρασύρουν τα άτομα στην αυτοκτονία. Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την κατάσταση αυτή είναι η κοινωνική ενσωμάτωση δηλαδή ο βαθμός στον οποίο τα άτομα αισθάνονται ότι ανήκουν στη κοινωνία καθώς και η ρύθμιση , δηλαδή ο βαθμός στον οποίο οι πράξεις των ατόμων βρίσκονται υπό τον έλεγχο ηθικών κανόνων και αξιών. Στηριζόμενοι λοιπόν στους παραπάνω παράγοντες , διακρίνουμε τους τέσσερις τύπους αυτοκτονίας.

Όσον αφορά το βαθμό ενσωμάτωσης των ανθρώπων, διακρίνουμε την εγωιστική και την αλτρουιστική αυτοκτονία. Στην εγωιστική αυτοκτονία, τα άτομα έχουν ελάχιστους δεσμούς με το κοινωνικό σύνολο και δεν λαμβάνουν καμία υποστήριξη ή καθοδήγηση από αυτό. Στις κοινωνίες στις οποίες έχουμε αυτό τον τύπο αυτοκτονίας υπάρχουν πολλοί χαλαροί κοινωνικοί δεσμοί διότι δίνεται μεγάλη σημασία στα ατομικά δικαιώματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι εργένηδες οι οποίοι είναι πιο ευάλωτοι σε αυτόν τον τύπο αυτοκτονίας συγκριτικά με τους παντρεμένους. Στη συνέχεια, στην αλτρουιστική αυτοκτονία τα άτομα έχουν χάσει την ατομικότητά τους και εμφανίζεται υψηλό ποσοστό ενσωμάτωσης στο κοινωνικό σύνολο. Στις κοινωνίες αυτές, προτεραιότητα έχουν οι συνολικές κοινωνικές ανάγκες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι καμικάζι της Ιαπωνίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όσον αφορά το βαθμό ρύθμισης, διακρίνουμε την φαταλιστική και την ανομική αυτοκτονία. Στη φαταλιστική αυτοκτονία , τα άτομα διακατέχονται από υπερβολική ρύθμιση της ζωής τους από τους κοινωνικούς κανόνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα σύμφωνα με τον Durkheim, αποτελεί η αυτοκτονία φυλακισμένων οι οποίοι προτίμησαν να αυτοκτονήσουν παρά να υπόκεινται σ αυτό το βάρβαρο καθεστώς που επικρατεί στις φυλακές. Τέλος, στην ανομική αυτοκτονία , οι κοινωνίες έχουν ένα ελλιπές σύστημα κοινωνικών κανόνων και αξιών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να επικρατεί μια κατάσταση ανομίας η οποία και ωθεί τα άτομα στην αυτοκτονία.

Κλείνοντας , αξίζει να αναφέρω ότι οι περισσότερες αυτοκτονίες που διαπράττονται στην Ελλάδα την περίοδο αυτή, σχετίζονται με την ανομική αυτοκτονία λόγω των άσχημων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών που επικρατούν. Οι κοινωνικοί και ηθικοί κανόνες είναι συγκεχυμένοι και ασαφείς. Οι εν δυνάμει αυτόχειρες δεν αισθάνονται καμία οικονομική ή κοινωνική υποστήριξη από το περιβάλλον τους και έτσι αποκτούν αυτοκτονικές τάσεις.

Χρήστος Θεοδωρόπουλος – Κοινωνιολόγος

Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… Ακρόπολη φόβος αυτοπραγμάτωση εγκατάλειψη γονέων ψυχολόγοι φοβίες ραντεβού συνεδρίες άγχος διαταραχή φαντασιώσεις συμβουλευτική συμπεριφοράς κατάθλιψη ψυχοθεραπευτής αυτογνωσία αυτοεκτίμηση ψυχοθεραπείας βουλιμία ψυχολόγος νευρική μετρό κενό Αθήνα χαμηλή αναλυτική διάχυτη προβλήματα προσέγγιση αναπτυξιακή θανάτου ψυχοθεραπεία γνωσιακή συναισθήματα δυσκολίες διάσχιση κρίσεις πανικού σχέσεις κέντρο ψυχοθεραπεύτρια ανορεξία ψυχολογίαΦταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… αυτοεκτίμηση αναλυτική ανορεξία εγκατάλειψη ψυχοθεραπείας συμβουλευτική πανικού μετρό αναπτυξιακή ψυχολόγος προβλήματα διαταραχή ψυχοθεραπευτής αυτοπραγμάτωση κατάθλιψη γνωσιακή θανάτου ραντεβού νευρική Αθήνα βουλιμία προσέγγιση κέντρο διάσχιση συναισθήματα γονέων φοβίες κρίσεις διάχυτη συμπεριφοράς ψυχοθεραπεία ψυχολόγοι δυσκολίες ψυχολογία φαντασιώσεις κενό άγχος σχέσεις Ακρόπολη φόβος συνεδρίες αυτογνωσία χαμηλή ψυχοθεραπεύτρια Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… συνεδρίες συμβουλευτική άγχος φόβος ανορεξία χαμηλή ψυχολόγος συναισθήματα εγκατάλειψη βουλιμία ραντεβού δυσκολίες ψυχοθεραπεία διάσχιση θανάτου κατάθλιψη προσέγγιση ψυχολόγοι μετρό αναπτυξιακή αυτοεκτίμηση νευρική ψυχολογία Αθήνα διάχυτη ψυχοθεραπεύτρια προβλήματα ψυχοθεραπείας κρίσεις Ακρόπολη γονέων συμπεριφοράς αυτογνωσία κέντρο φαντασιώσεις αναλυτική αυτοπραγμάτωση ψυχοθεραπευτής σχέσεις διαταραχή κενό πανικού φοβίες γνωσιακή Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… μετρό θανάτου σχέσεις γνωσιακή δυσκολίες ψυχολογία γονέων ψυχοθεραπευτής συμβουλευτική συναισθήματα διαταραχή αναλυτική ψυχοθεραπεία φοβίες κέντρο φόβος εγκατάλειψη νευρική ανορεξία προβλήματα άγχος ψυχολόγοι ραντεβού φαντασιώσεις αυτοπραγμάτωση Αθήνα κατάθλιψη ψυχοθεραπείας κενό ψυχολόγος διάσχιση συνεδρίες αυτοεκτίμηση Ακρόπολη συμπεριφοράς χαμηλή πανικού αναπτυξιακή κρίσεις αυτογνωσία ψυχοθεραπεύτρια βουλιμία διάχυτη προσέγγιση