Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί…

Η κρίση, η οποία ταλανίζει τα τελευταία χρόνια τη χώρα μας, έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές τόσο στον οικονομικό όσο και στον κοινωνικό τομέα. Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της αλλαγής αποτελεί η ραγδαία αύξηση της ανεργίας η οποία και αποτελεί μια κοινωνικοοικονομική συνέπεια της κρίσης. Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, η ανεργία αποτελεί ένα κοινωνικό πρόβλημα το οποίο δύναται να συσχετιστεί με άλλα προβλήματα τα οποία πλέον αποκτούν κοινωνικό χαρακτήρα. Ένα από αυτά είναι η αυτοκτονία, η οποία μέχρι πρότινος εθεωρείτο αμιγώς ψυχοπαθολογικό πρόβλημα.

Σύμφωνα με έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί για το φαινόμενο της αυτοκτονίας , έχει παρατηρηθεί ότι τα ποσοστά των αυτοκτονιών παραμένουν σταθερά για μια κοινωνία ή μια ομάδα. Αυτό λοιπόν μας κάνει να πιστεύουμε ότι υπάρχουν κάποιοι εξωτερικοί (κοινωνικοί) παράγοντες οι οποίοι ωθούν τα άτομα στη πράξη της αυτοκτονίας. Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι ψυχολογικοί λόγοι δύνανται να ερμηνεύουν γιατί ένα άτομο προβαίνει στην πράξη της αυτοκτονίας. Ωστόσο, δεν μπορούν να ερμηνεύσουν τη σταθερότητα των ποσοστών των αυτοκτονιών συνολικά σε μια δεδομένη κοινωνία γεγονός που αποτελεί αρμοδιότητα των κοινωνιολόγων. Σύμφωνα με έρευνες που έγιναν στην Ευρώπη, έχει παρατηρηθεί ότι για κάθε αύξηση 1% στην ανεργία, υπάρχει αύξηση 0,8 % στις αυτοκτονίες. Επιπλέον υπάρχουν και άλλοι λόγοι οι οποίοι συνδέονται με τους κοινωνικούς όπως είναι οι περιβαλλοντικοί. Για παράδειγμα , στη Σκανδιναβία υπάρχουν αρκετά υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών τα οποία τείνουν να οφείλονται στο κλίμα.

Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, οι κοινωνικές τάσεις παρασύρουν τα άτομα στην αυτοκτονία. Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την κατάσταση αυτή είναι η κοινωνική ενσωμάτωση δηλαδή ο βαθμός στον οποίο τα άτομα αισθάνονται ότι ανήκουν στη κοινωνία καθώς και η ρύθμιση , δηλαδή ο βαθμός στον οποίο οι πράξεις των ατόμων βρίσκονται υπό τον έλεγχο ηθικών κανόνων και αξιών. Στηριζόμενοι λοιπόν στους παραπάνω παράγοντες , διακρίνουμε τους τέσσερις τύπους αυτοκτονίας.

Όσον αφορά το βαθμό ενσωμάτωσης των ανθρώπων, διακρίνουμε την εγωιστική και την αλτρουιστική αυτοκτονία. Στην εγωιστική αυτοκτονία, τα άτομα έχουν ελάχιστους δεσμούς με το κοινωνικό σύνολο και δεν λαμβάνουν καμία υποστήριξη ή καθοδήγηση από αυτό. Στις κοινωνίες στις οποίες έχουμε αυτό τον τύπο αυτοκτονίας υπάρχουν πολλοί χαλαροί κοινωνικοί δεσμοί διότι δίνεται μεγάλη σημασία στα ατομικά δικαιώματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι εργένηδες οι οποίοι είναι πιο ευάλωτοι σε αυτόν τον τύπο αυτοκτονίας συγκριτικά με τους παντρεμένους. Στη συνέχεια, στην αλτρουιστική αυτοκτονία τα άτομα έχουν χάσει την ατομικότητά τους και εμφανίζεται υψηλό ποσοστό ενσωμάτωσης στο κοινωνικό σύνολο. Στις κοινωνίες αυτές, προτεραιότητα έχουν οι συνολικές κοινωνικές ανάγκες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι καμικάζι της Ιαπωνίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όσον αφορά το βαθμό ρύθμισης, διακρίνουμε την φαταλιστική και την ανομική αυτοκτονία. Στη φαταλιστική αυτοκτονία , τα άτομα διακατέχονται από υπερβολική ρύθμιση της ζωής τους από τους κοινωνικούς κανόνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα σύμφωνα με τον Durkheim, αποτελεί η αυτοκτονία φυλακισμένων οι οποίοι προτίμησαν να αυτοκτονήσουν παρά να υπόκεινται σ αυτό το βάρβαρο καθεστώς που επικρατεί στις φυλακές. Τέλος, στην ανομική αυτοκτονία , οι κοινωνίες έχουν ένα ελλιπές σύστημα κοινωνικών κανόνων και αξιών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να επικρατεί μια κατάσταση ανομίας η οποία και ωθεί τα άτομα στην αυτοκτονία.

Κλείνοντας , αξίζει να αναφέρω ότι οι περισσότερες αυτοκτονίες που διαπράττονται στην Ελλάδα την περίοδο αυτή, σχετίζονται με την ανομική αυτοκτονία λόγω των άσχημων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών που επικρατούν. Οι κοινωνικοί και ηθικοί κανόνες είναι συγκεχυμένοι και ασαφείς. Οι εν δυνάμει αυτόχειρες δεν αισθάνονται καμία οικονομική ή κοινωνική υποστήριξη από το περιβάλλον τους και έτσι αποκτούν αυτοκτονικές τάσεις.

Χρήστος Θεοδωρόπουλος – Κοινωνιολόγος

Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… γνωσιακή Αθήνα ανορεξία ψυχοθεραπευτής διαταραχή αυτοπραγμάτωση αυτογνωσία νευρική διάσχιση εγκατάλειψη συναισθήματα κρίσεις κέντρο πανικού χαμηλή ψυχολόγος φαντασιώσεις γονέων φόβος κατάθλιψη σχέσεις ψυχοθεραπείας αυτοεκτίμηση ραντεβού άγχος Ακρόπολη προβλήματα ψυχολογία φοβίες δυσκολίες ψυχοθεραπεύτρια προσέγγιση αναλυτική ψυχοθεραπεία θανάτου αναπτυξιακή συμπεριφοράς διάχυτη συμβουλευτική μετρό ψυχολόγοι συνεδρίες βουλιμία κενόΦταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… Αθήνα αναπτυξιακή εγκατάλειψη ψυχοθεραπεύτρια αναλυτική ψυχοθεραπευτής διάσχιση αυτογνωσία πανικού μετρό ραντεβού ψυχοθεραπείας γνωσιακή βουλιμία διαταραχή ψυχολογία συνεδρίες αυτοεκτίμηση συμπεριφοράς κέντρο φοβίες χαμηλή νευρική Ακρόπολη διάχυτη συμβουλευτική φαντασιώσεις φόβος κατάθλιψη αυτοπραγμάτωση κενό ψυχολόγος ψυχοθεραπεία προσέγγιση θανάτου άγχος ψυχολόγοι γονέων δυσκολίες κρίσεις σχέσεις προβλήματα συναισθήματα ανορεξία Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… αυτοπραγμάτωση συμβουλευτική αυτοεκτίμηση ραντεβού ψυχοθεραπεία φαντασιώσεις πανικού αναλυτική αναπτυξιακή Ακρόπολη συμπεριφοράς κατάθλιψη κρίσεις ψυχολογία σχέσεις ψυχοθεραπεύτρια προσέγγιση ψυχολόγοι κέντρο ανορεξία φοβίες συναισθήματα διαταραχή συνεδρίες αυτογνωσία γονέων γνωσιακή ψυχολόγος κενό νευρική ψυχοθεραπείας χαμηλή εγκατάλειψη ψυχοθεραπευτής μετρό διάσχιση δυσκολίες φόβος προβλήματα άγχος βουλιμία Αθήνα θανάτου διάχυτη Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… αυτοεκτίμηση νευρική αυτοπραγμάτωση προβλήματα γνωσιακή πανικού διάσχιση συναισθήματα κενό συνεδρίες αυτογνωσία χαμηλή Αθήνα κέντρο μετρό προσέγγιση κατάθλιψη γονέων αναπτυξιακή βουλιμία εγκατάλειψη ψυχοθεραπεύτρια ψυχοθεραπεία κρίσεις συμβουλευτική άγχος διαταραχή ανορεξία φοβίες ψυχοθεραπείας ψυχολόγος θανάτου Ακρόπολη φόβος φαντασιώσεις ψυχολόγοι αναλυτική ψυχοθεραπευτής διάχυτη συμπεριφοράς ψυχολογία ραντεβού δυσκολίες σχέσεις Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… Αθήνα θανάτου ψυχολόγος προσέγγιση ψυχολόγοι φαντασιώσεις ψυχοθεραπείας νευρική συνεδρίες αναπτυξιακή ψυχοθεραπεία συναισθήματα ψυχοθεραπεύτρια δυσκολίες κενό βουλιμία γονέων πανικού ανορεξία κατάθλιψη μετρό φόβος συμπεριφοράς χαμηλή κέντρο αυτοπραγμάτωση φοβίες αναλυτική ψυχολογία ψυχοθεραπευτής Ακρόπολη διάχυτη αυτοεκτίμηση διαταραχή σχέσεις διάσχιση εγκατάλειψη προβλήματα κρίσεις ραντεβού άγχος συμβουλευτική γνωσιακή αυτογνωσία Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… κατάθλιψη Ακρόπολη συμπεριφοράς αυτοπραγμάτωση αυτογνωσία αυτοεκτίμηση προβλήματα αναπτυξιακή ψυχοθεραπεύτρια κρίσεις χαμηλή βουλιμία δυσκολίες φοβίες ψυχοθεραπείας προσέγγιση πανικού ψυχολογία διαταραχή γνωσιακή ψυχολόγοι νευρική συναισθήματα ψυχοθεραπευτής κενό ψυχολόγος κέντρο μετρό φόβος γονέων συμβουλευτική συνεδρίες σχέσεις αναλυτική θανάτου ψυχοθεραπεία διάσχιση άγχος ανορεξία ραντεβού διάχυτη εγκατάλειψη Αθήνα φαντασιώσεις