Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί…

Η κρίση, η οποία ταλανίζει τα τελευταία χρόνια τη χώρα μας, έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές τόσο στον οικονομικό όσο και στον κοινωνικό τομέα. Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της αλλαγής αποτελεί η ραγδαία αύξηση της ανεργίας η οποία και αποτελεί μια κοινωνικοοικονομική συνέπεια της κρίσης. Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, η ανεργία αποτελεί ένα κοινωνικό πρόβλημα το οποίο δύναται να συσχετιστεί με άλλα προβλήματα τα οποία πλέον αποκτούν κοινωνικό χαρακτήρα. Ένα από αυτά είναι η αυτοκτονία, η οποία μέχρι πρότινος εθεωρείτο αμιγώς ψυχοπαθολογικό πρόβλημα.

Σύμφωνα με έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί για το φαινόμενο της αυτοκτονίας , έχει παρατηρηθεί ότι τα ποσοστά των αυτοκτονιών παραμένουν σταθερά για μια κοινωνία ή μια ομάδα. Αυτό λοιπόν μας κάνει να πιστεύουμε ότι υπάρχουν κάποιοι εξωτερικοί (κοινωνικοί) παράγοντες οι οποίοι ωθούν τα άτομα στη πράξη της αυτοκτονίας. Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι ψυχολογικοί λόγοι δύνανται να ερμηνεύουν γιατί ένα άτομο προβαίνει στην πράξη της αυτοκτονίας. Ωστόσο, δεν μπορούν να ερμηνεύσουν τη σταθερότητα των ποσοστών των αυτοκτονιών συνολικά σε μια δεδομένη κοινωνία γεγονός που αποτελεί αρμοδιότητα των κοινωνιολόγων. Σύμφωνα με έρευνες που έγιναν στην Ευρώπη, έχει παρατηρηθεί ότι για κάθε αύξηση 1% στην ανεργία, υπάρχει αύξηση 0,8 % στις αυτοκτονίες. Επιπλέον υπάρχουν και άλλοι λόγοι οι οποίοι συνδέονται με τους κοινωνικούς όπως είναι οι περιβαλλοντικοί. Για παράδειγμα , στη Σκανδιναβία υπάρχουν αρκετά υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών τα οποία τείνουν να οφείλονται στο κλίμα.

Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, οι κοινωνικές τάσεις παρασύρουν τα άτομα στην αυτοκτονία. Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την κατάσταση αυτή είναι η κοινωνική ενσωμάτωση δηλαδή ο βαθμός στον οποίο τα άτομα αισθάνονται ότι ανήκουν στη κοινωνία καθώς και η ρύθμιση , δηλαδή ο βαθμός στον οποίο οι πράξεις των ατόμων βρίσκονται υπό τον έλεγχο ηθικών κανόνων και αξιών. Στηριζόμενοι λοιπόν στους παραπάνω παράγοντες , διακρίνουμε τους τέσσερις τύπους αυτοκτονίας.

Όσον αφορά το βαθμό ενσωμάτωσης των ανθρώπων, διακρίνουμε την εγωιστική και την αλτρουιστική αυτοκτονία. Στην εγωιστική αυτοκτονία, τα άτομα έχουν ελάχιστους δεσμούς με το κοινωνικό σύνολο και δεν λαμβάνουν καμία υποστήριξη ή καθοδήγηση από αυτό. Στις κοινωνίες στις οποίες έχουμε αυτό τον τύπο αυτοκτονίας υπάρχουν πολλοί χαλαροί κοινωνικοί δεσμοί διότι δίνεται μεγάλη σημασία στα ατομικά δικαιώματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι εργένηδες οι οποίοι είναι πιο ευάλωτοι σε αυτόν τον τύπο αυτοκτονίας συγκριτικά με τους παντρεμένους. Στη συνέχεια, στην αλτρουιστική αυτοκτονία τα άτομα έχουν χάσει την ατομικότητά τους και εμφανίζεται υψηλό ποσοστό ενσωμάτωσης στο κοινωνικό σύνολο. Στις κοινωνίες αυτές, προτεραιότητα έχουν οι συνολικές κοινωνικές ανάγκες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι καμικάζι της Ιαπωνίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όσον αφορά το βαθμό ρύθμισης, διακρίνουμε την φαταλιστική και την ανομική αυτοκτονία. Στη φαταλιστική αυτοκτονία , τα άτομα διακατέχονται από υπερβολική ρύθμιση της ζωής τους από τους κοινωνικούς κανόνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα σύμφωνα με τον Durkheim, αποτελεί η αυτοκτονία φυλακισμένων οι οποίοι προτίμησαν να αυτοκτονήσουν παρά να υπόκεινται σ αυτό το βάρβαρο καθεστώς που επικρατεί στις φυλακές. Τέλος, στην ανομική αυτοκτονία , οι κοινωνίες έχουν ένα ελλιπές σύστημα κοινωνικών κανόνων και αξιών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να επικρατεί μια κατάσταση ανομίας η οποία και ωθεί τα άτομα στην αυτοκτονία.

Κλείνοντας , αξίζει να αναφέρω ότι οι περισσότερες αυτοκτονίες που διαπράττονται στην Ελλάδα την περίοδο αυτή, σχετίζονται με την ανομική αυτοκτονία λόγω των άσχημων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών που επικρατούν. Οι κοινωνικοί και ηθικοί κανόνες είναι συγκεχυμένοι και ασαφείς. Οι εν δυνάμει αυτόχειρες δεν αισθάνονται καμία οικονομική ή κοινωνική υποστήριξη από το περιβάλλον τους και έτσι αποκτούν αυτοκτονικές τάσεις.

Χρήστος Θεοδωρόπουλος – Κοινωνιολόγος

Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… πανικού κρίσεις βουλιμία άγχος κενό ραντεβού συμβουλευτική συνεδρίες φοβίες χαμηλή κατάθλιψη δυσκολίες προσέγγιση θανάτου αναλυτική ψυχολόγος αυτοεκτίμηση αυτοπραγμάτωση φαντασιώσεις συμπεριφοράς μετρό προβλήματα γονέων διάχυτη γνωσιακή ψυχοθεραπείας ψυχοθεραπεύτρια αναπτυξιακή διάσχιση διαταραχή εγκατάλειψη ψυχοθεραπευτής κέντρο σχέσεις νευρική ψυχοθεραπεία ψυχολόγοι Αθήνα ανορεξία ψυχολογία Ακρόπολη αυτογνωσία συναισθήματα φόβοςΦταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… μετρό άγχος Αθήνα αναπτυξιακή φαντασιώσεις ψυχοθεραπεύτρια συμβουλευτική νευρική ψυχολογία πανικού αυτογνωσία διάσχιση ψυχολόγος Ακρόπολη προβλήματα δυσκολίες χαμηλή κενό γονέων αυτοεκτίμηση διαταραχή σχέσεις συμπεριφοράς κέντρο βουλιμία διάχυτη προσέγγιση κρίσεις φοβίες γνωσιακή ανορεξία κατάθλιψη συναισθήματα θανάτου ψυχοθεραπευτής ψυχοθεραπείας αναλυτική ψυχοθεραπεία αυτοπραγμάτωση εγκατάλειψη ψυχολόγοι φόβος συνεδρίες ραντεβού Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… νευρική μετρό ανορεξία κέντρο ραντεβού αυτογνωσία διαταραχή προσέγγιση Ακρόπολη χαμηλή Αθήνα αυτοπραγμάτωση αναπτυξιακή ψυχοθεραπεύτρια πανικού δυσκολίες κρίσεις αυτοεκτίμηση ψυχολόγος φοβίες συμπεριφοράς προβλήματα ψυχολογία φαντασιώσεις γονέων γνωσιακή άγχος ψυχολόγοι διάχυτη κενό ψυχοθεραπευτής ψυχοθεραπεία αναλυτική συνεδρίες εγκατάλειψη φόβος σχέσεις συμβουλευτική θανάτου βουλιμία ψυχοθεραπείας συναισθήματα κατάθλιψη διάσχιση Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… μετρό νευρική βουλιμία αυτογνωσία ψυχοθεραπείας κενό Ακρόπολη φοβίες Αθήνα διαταραχή χαμηλή διάσχιση ψυχοθεραπεύτρια πανικού κέντρο συναισθήματα ψυχολογία δυσκολίες ψυχοθεραπευτής ψυχοθεραπεία ψυχολόγοι γνωσιακή ψυχολόγος κρίσεις συμπεριφοράς συνεδρίες αυτοεκτίμηση άγχος διάχυτη σχέσεις φαντασιώσεις ραντεβού κατάθλιψη γονέων εγκατάλειψη φόβος προβλήματα προσέγγιση αναλυτική συμβουλευτική αυτοπραγμάτωση θανάτου ανορεξία αναπτυξιακή