Υπογονιμότητα

Το πρόβλημα υπογονιμότητας απασχολεί σταθερά ένα ποσοστό 10-15% στο γενικό πληθυσμό, παρόλα αυτά το να μιλήσουμε για την υπογονιμότητα με στατιστικούς δείκτες δεν είναι εύκολο, το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι όλο και περισσότερα ζευγάρια στρέφονται στους ειδικούς προκειμένου  να κάνουν θεραπεία.

Πριν κάποια χρόνια ήταν ταμπού ένα ζευγάρι να αντιμετωπίζει προβλήματα υπογονιμότητας, τα τελευταία χρόνια όμως αυτό έχει ξεπεραστεί τόσο χάριν της ιατρικής όσο και της αποδοχής ότι η γυναίκα αλλά και το ζευγάρι δεν έχουν ως μοναδικό σκοπό την τεκνοποίηση αλλά υπάρχουν και άλλες επιλογές και λύσεις. Ωστόσο το βάρος στο θέμα της υπογονιμότητας ή καλύτερα της δυσκολίας ενός ζευγαριού να κάνει παιδί πέφτει κυρίως στους ιατρικούς λόγους παραγκωνίζοντας πολλές φορές τον ψυχολογικό παράγοντα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ζευγάρια καταφέρνουν να τεκνοποιήσουν σε διακοπές ή αφού παραιτηθούν από την προσπάθεια. Ωστόσο ακόμα και τα ζευγάρια που βρίσκονται σε θεραπεία περνούν μια μεγάλη δοκιμασία που τους φθείρει ψυχολογικά με μακροπρόθεσμες συνέπειες και στους ίδιους και στον καρπό της προσπάθειάς τους.

Το να μάθει μια γυναίκα ή ένας άντρας ότι δεν μπορεί να κάνει παιδί φέρει μεγάλο φορτίο αρνητικών συναισθημάτων, ντροπής, αίσθησης ανεπάρκειας, ανικανότητας, απαισιοδοξίας και πληθώρα καταθλιπτικών συναισθημάτων. Είναι μια μεγάλη δοκιμασία για το ζευγάρι αλλά και για τον καθένα ξεχωριστά. Το άγχος και τα καταθλιπτικά συναισθήματα είναι συνοδές συναισθηματικές καταστάσεις. Η απώλεια της δυνατότητας για αναπαραγωγή είναι ένα μικρό πένθος που καλείται να αντιμετωπίσει το ζευγάρι και αφού το περάσει να πάρει είτε την απόφαση για θεραπεία είτε ακόμα και για μη αναπαραγωγή.

Η θεραπεία για την υπογονιμότητα δεν είναι όμως μόνο μια ιατρική διαδικασία, αφού ο ψυχολογικός παράγοντας επηρεάζει πολύ την έκβαση της θεραπείας. Τόσο τα καταθλιπτικά συναισθήματα όσο και το άγχος μπορούν να βάλουν εμπόδια στην αναπαραγωγική διαδικασία. Γνωρίζοντας όμως η γυναίκα ότι η θεραπεία είναι η τελευταία της ευκαιρία να κάνει παιδί, το άγχος αυξάνεται με αποτέλεσμα να θέτει σε κίνδυνο όλη την προσπάθεια.

Από έρευνα προκύπτει ότι οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογονιμότητας (Lukse and Vacc, 1999) αναφέρουν συναισθήματα θλίψης και κατάθλιψης, απώλειας που αφορά κυρίως την εμπιστοσύνη στο σώμα τους και την θηλυκότητάς τους, της αίσθησης ελέγχου στην ζωή, στην αυτοπεποίθησή τους. Ενώ σε άλλες έρευνες σε γυναίκες που βρίσκονται 2-3 χρόνια σε θεραπεία, αναφέρεται ότι το άγχος αυξάνεται όσο αυξάνεται και η διάρκεια της θεραπείας ενώ οι γυναίκες αναρωτιούνται για την θηλυκότητά τους και την σεξουαλικότητά τους. Το άγχος κατά την θεραπεία υπογονιμότητας ερευνητικά έχει συσχετιστεί περισσότερα με το πένθος και την θλίψη αφού οι γυναίκες που η προσπάθεια αποτυγχάνει βιώνουν περισσότερο άγχος όταν αδυνατούν να αντιμετωπίσουν λειτουργικά το πένθος και τα στάδιά του.

Οι στόχοι της ψυχολογικής υποστήριξης στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας είναι:

H ψυχική ευεξία και η αύξηση της αίσθησης του ελέγχου

   Η μείωση του άγχους

   Η μείωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης

   Η ψυχική και σωματική υγεία και η μείωση συμπτωμάτων όπως αυπνία, πονοκέφαλοι και αδιαθεσία.

Το πρώτο που θα πρέπει να κάνει ένα ζευγάρι που αντιμετωπίζει πρόβλημα υπογονιμότητας, είναι να έχει μία σωστή ψυχολογική αντιμετώπιση προς το πρόβλημα αυτό. Το άγχος, η αγωνία, και οι λάθος αντιλήψεις σχετικά με το πρόβλημα θα επιβαρύνουν το ζευγάρι και είναι πιθανό να δημιουργηθούν και εντάσεις.
Είναι  πολύ σημαντικός παράγοντας για το ζευγάρι η ψυχολογική υποστήριξη από κάποιον ειδικό, επειδή υπάρχει η επιβάρυνση της κοινωνίας, υπάρχει η επιβάρυνση των διαπροσωπικών σχέσεων του ζευγαριού μέσα στον γάμο, η σχέση του με τους συγγενείς και άλλα άτομα, η πίεση της υπογονιμότητας σε κάθε ένα από αυτά τα δύο άτομα του ζευγαριού, καθώς και η ψυχολογική πίεση όταν το ζευγάρι αυτό βρίσκεται μέσα στην διαδικασία μίας προσπάθειας για υποβοηθούμενη τεχνητή γονιμοποίηση. Υπάρχει επίσης η βιολογική ανάγκη της γυναίκας και του άντρα, για ένα παιδί, καθώς και το στρες της στέρησης αυτής της ψυχολογικής ανάγκης.
Έτσι λοιπόν, θα πρέπει να υιοθετηθούν τρόποι βελτίωσης της ποιότητας ζωής και μεγιστοποίησης των δυνατοτήτων. Πλέον είναι αναγκαίο να συμπληρωθεί η εξωσωματική γονιμοποίηση και με την υποβοήθηση του ατόμου σαν ένα όλον, ώστε να μπει πιο ολοκληρωμένο και πιο υγιές στην διαδικασία αυτή. Η ψυχολογική υποστήριξη παρέχεται είτε σε ατομικό επίπεδο είτε σε ζεύγους είτε σε ομαδικό μαζί με άλλα ζευγάρια που βιώνουν αντίστοιχες καταστάσεις.

«Το να μάθουμε να ζούμε με την υπογονιμότητά είναι σαν να μάθουμε να ζούμε με τον θάνατο, δεν μπορεί κανείς να το ξεχάσει αλλά και δεν μπορεί να το σκέφτεται όλη την ώρα(Mazor, 1979, p. 101)».

*Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο healthylifetree.com, e-περιοδικό υγείας.

Βιβλιογραφία:

Hart V.A.(2002). Infertility and the role of psychotherapy. Issues in Mental Health Nursing, 23:31–41.

Υπογονιμότητα ψυχοθεραπείας διάσχιση αυτοεκτίμηση διαταραχή γονέων μετρό φαντασιώσεις ψυχοθεραπεύτρια ψυχολόγος χαμηλή κρίσεις αναπτυξιακή σχέσεις κενό θανάτου δυσκολίες συμπεριφοράς ανορεξία συμβουλευτική φοβίες αυτογνωσία κατάθλιψη ψυχοθεραπευτής ραντεβού προσέγγιση ψυχολόγοι εγκατάλειψη πανικού κέντρο Αθήνα βουλιμία συνεδρίες γνωσιακή νευρική συναισθήματα Ακρόπολη άγχος φόβος διάχυτη ψυχοθεραπεία αναλυτική προβλήματα αυτοπραγμάτωση ψυχολογίαΥπογονιμότητα εγκατάλειψη κατάθλιψη ψυχοθεραπείας γονέων συνεδρίες ψυχολογία διαταραχή Αθήνα βουλιμία κενό ραντεβού συναισθήματα μετρό αναλυτική ανορεξία φόβος αυτοπραγμάτωση χαμηλή φαντασιώσεις συμβουλευτική φοβίες προσέγγιση αναπτυξιακή ψυχολόγοι αυτογνωσία δυσκολίες προβλήματα διάσχιση γνωσιακή άγχος Ακρόπολη νευρική κρίσεις ψυχοθεραπευτής πανικού κέντρο σχέσεις αυτοεκτίμηση ψυχολόγος συμπεριφοράς ψυχοθεραπεία θανάτου ψυχοθεραπεύτρια διάχυτη Υπογονιμότητα θανάτου δυσκολίες συμβουλευτική διαταραχή γονέων ψυχοθεραπεία ψυχολογία ανορεξία προβλήματα ψυχολόγος φαντασιώσεις αυτοεκτίμηση αναλυτική χαμηλή συνεδρίες φόβος ψυχοθεραπεύτρια ψυχοθεραπευτής κέντρο φοβίες άγχος νευρική σχέσεις κατάθλιψη ψυχολόγοι βουλιμία κενό ψυχοθεραπείας διάχυτη πανικού γνωσιακή αυτοπραγμάτωση συμπεριφοράς συναισθήματα αναπτυξιακή εγκατάλειψη Αθήνα ραντεβού Ακρόπολη μετρό προσέγγιση διάσχιση κρίσεις αυτογνωσία Υπογονιμότητα θανάτου μετρό προβλήματα Αθήνα φόβος φοβίες ψυχολόγος άγχος Ακρόπολη ψυχολόγοι φαντασιώσεις συμβουλευτική διαταραχή κατάθλιψη εγκατάλειψη ψυχοθεραπευτής συμπεριφοράς αυτοεκτίμηση νευρική σχέσεις ραντεβού γνωσιακή δυσκολίες κρίσεις διάχυτη αναλυτική αναπτυξιακή κενό βουλιμία αυτοπραγμάτωση προσέγγιση πανικού ψυχοθεραπεύτρια διάσχιση ψυχοθεραπεία γονέων ψυχοθεραπείας ανορεξία συναισθήματα συνεδρίες κέντρο ψυχολογία χαμηλή αυτογνωσία Υπογονιμότητα θανάτου συμπεριφοράς μετρό Ακρόπολη αυτογνωσία ανορεξία αναλυτική ραντεβού εγκατάλειψη προσέγγιση ψυχοθεραπεύτρια φαντασιώσεις πανικού διάχυτη ψυχολόγος κέντρο αυτοεκτίμηση βουλιμία αναπτυξιακή δυσκολίες σχέσεις διαταραχή φοβίες συνεδρίες ψυχοθεραπευτής ψυχοθεραπεία συμβουλευτική γονέων προβλήματα γνωσιακή κενό Αθήνα νευρική ψυχολόγοι ψυχολογία φόβος διάσχιση κρίσεις ψυχοθεραπείας άγχος συναισθήματα κατάθλιψη αυτοπραγμάτωση χαμηλή