Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder)

H Δέσποινα, μετά την τελευταία της απόπειρα, αποφάσισε ότι θέλει να “βρεi τον εαυτό της” και να ξεκινήσει θεραπεία.

Είναι μια κοπέλα 28 χρονών, ιδιωτική υπάλληλος, που πρόσφατα χώρισε από μια σχέση 2,5 ετών. Όπως μου λέει δεν έχει ξανακάνει μακροχρόνια σχέση, αφού στο παρελθόν συνήθιζε να αλλάζει συχνά συντρόφους χωρίς να μπορεί να παραμείνει σε σχέση. Η Δέσποινα μένει με την μητέρα της, δεν έχει αδέλφια και ο πατέρας της τους εγκατέλειψε όταν ήταν στη Β’ Δημοτικού. Απο τότε η μητέρα της έκανε δύο δουλειές για να ανταπεξέλθει, ενώ τώρα έχει βγεi σε σύνταξη.

Η Δέσποινα μένει με την μητέρα της γιατί νιώθει ότι οφείλει να την φροντίζει και να την βοηθάει, παρόλο που θα ήθελε να μείνει μόνη της. Μετά το πρώτο έτος στο πανεπιστήμιο, απογοητευμένη απο την σχολή της και μπερδεμένη, ξεκινάει την χρήση ουσιών παρασυρμένη όπως λέει απο κάποιον που της άρεσε αλλά με τον οποίο δεν είχαν σχέση. Όταν έμαθε ότι ο φίλος της αυτός είχε σχέση με μία γνωστή της έκανε την πρώτη απόπειρα με υπερβολική δόση. Στη συνέχεια της ζωής της εξακολούθησε να έχει διαφορετικούς συντρόφους, πέρασε καταθλιπτικά επεισόδια και περίοδο αυτοτραυματισμών. Μου αναφέρει το χρόνιο αίσθημα κενού που βιώνει. Στην ερώτησή μου ποια είναι η Δέσποινα μου λέει ότι είναι μπερδεμένη και ξεσπάει σε κλάματα. Τα συναισθήματά της δεν είναι σταθερά, βιώνει συνεχείς μεταπτώσεις. Νιώθει απίστευτο θυμό για τον πατέρα της, αλλά και για κάθε άντρα όταν υποψιάζεται ότι θα την εγκαταλείψει. Θυμώνει και με τα όρια της θεραπείας όσον αφορά τον χρόνο και την σταθερή μέρα. Μου αναφέρει τον τελευταίο της σύντροφο πόσο πετυχημένος είναι ως διευθυντής και μου περιγράφει το ακριβό του ντύσιμο, ενώ μετά μου εξομολογείται πόσο τον υποτιμά αφού στη σχέση της μαζί του ένιωθε ότι είναι ένας επιφανειακός, βαρετός άντρας.

Η Δέσποινα στην αρχή της θεραπείας προσπαθούσε να σπάσει τα όρια, είτε καθυστερώντας είτε θέλοντας να καπνίσει την ώρα της συνεδρίας. Στη συνέχεια, αφού πολλές φορές με εξιδανίκευσε και με υποτίμησε σαν θεραπεύτρια κατάφερε να με εμπιστευτεί. Είδαμε μέσα απο το Διάγραμμα της διαδικασίες που ακολουθεί, τα διλλήματα, τις εμπλοκές και της παγίδες.

Μιλήσαμε για τον φόβο της εγκατάλειψης και το πώς συσχετίζεται με τους άνδρες, ενώ της ανέφερα το προσωπικό μου συναίσθημα απέναντι στην αστάθειά της, την εξιδανίκευση και την υποτίμηση. Κάτω απο τον θυμό της, είδαμε την θλίψη της για την εγκατάλειψη του πατέρα της και νοηματοδοτήσαμε τη ζωή. Χτίζοντας μια σταθερή ταυτότητα, κατάφερε να βάλει όρια στη ζωή της. Με το τέλος της θεραπείας της και δουλεύοντας αρκετό καιρό τον αποχαιρετισμό μας, μπήκε σε ομάδα αυτογνωσίας.

(Για λόγους προστασίας του απορρήτου, το όνομα δεν είναι πραγματικό)

Βίντεο που περιγράφει τα βιώματα ασθενούς με οριακή διαταραχή προσωπικότητας, που μας βοηθάει να νιώσουμε το συναίσθημα αυτών των ανθρώπων.

Διαγνωστικά Κριτήρια (κατά DSM-IV) για την Οριακή/Μεταιχμιακή Διαταραχή Προσωπικότητας

Ένας εκτεταμένος τύπος αστάθειας των διαπροσωπικών σχέσεων, της εικόνας του εαυτού, των συναισθημάτων και έντονης παρορμητικότητας που αρχίζει νωρίς στην ενήλικη ζωή και είναι παρών σε μια ποικιλία καταστάσεων, όπως φαίνεται από πέντε (ή περισσότερα) από τα παρακάτω:

1. Ξέφρενες προσπάθειες του ατόμου να αποφύγει πραγματική ή φανταστική εγκατάλειψη. Σημείωση: Μην περιλαμβάνετε αυτοκτονική ή αυτοακρωτηριαστική συμπεριφορά που καλύπτεται στο Κριτήριο 5.
2. Ένας τύπος ασταθών και έντονων διαπροσωπικών σχέσεων που χαρακτηρίζονται από εναλλαγές μεταξύ ακραίων περιπτώσεων της εξιδανίκευσης και της υποτίμησης.
3. Διατάραξη της ταυτότητας: έντονα και επίμονα ασταθής εικόνα ή αίσθηση του εαυτού.
4. Παρορμητικότητα σε τουλάχιστον δύο τομείς που είναι δυνητικά αυτοκαταστροφικοί (π.χ. ξόδεμα χρημάτων, σεξ, κατάχρηση ουσιών, απρόσεκτη οδήγηση, επεισόδια υπερφαγίας). Σημείωση: Μην περιλαμβάνετε αυτοκτονική ή αυτοακρωτηριαστική συμπεριφορά που καλύπτεται στο Κριτήριο 5.
5. Επανειλημμένη αυτοκτονική συμπεριφορά, χειρονομίες ή απειλές ή αυτοακρωτηριαστική συμπεριφορά.
6. Συναισθηματική αστάθεια οφειλόμενη σε έντονη αντιδραστικότητα της διάθεσης (π.χ. έντονη επεισοδιακή δυσφορία, ευερεθιστικότητα ή άγχος που συνήθως διαρκεί για λίγες ώρες και μόνο σπάνια περισσότερο από λίγες μέρες).
7. Χρόνια αισθήματα κενού.
8. Απρόσφορος έντονος θυμός ή δυσκολία ελέγχου του θυμού (π.χ. συχνά ξεσπάσματα θυμού, συνεχής θυμός, επανειλημμένα το άτομο έρχεται στα χέρια).
9. Παροδικός, σχετιζόμενος με στρες παρανοϊκός ιδεασμός ή σοβαρά διασχιστικά συμπτώματα.

Περιγραφή Κλινικής Εικόνας

• Άτομα με ΜΔΠ δεν αντέχουν τη μοναξιά, την αισθάνονται σαν εγκατάλειψη και έχουν έντονο φόβο ή και πανικό, θυμό, οργή. Μπορεί να κάνουν παρορμητικά αυτοκαταστροφικές πράξεις (8-10% αυτοκτονούν).
• Έχουν ασαφή και ασταθή εικόνα του εαυτού τους, που εκδηλώνεται με δραματικές και απότομες αλλαγές στην ταυτότητα τους.
• Έχουν πολύ μεγάλη συναισθηματική αστάθεια.
• Παραπονιούνται για χρόνια αίσθηση κενού και βαθιάς μοναξιάς.
• Κάτω από έντονο στρες μπορεί να έχουν σύντομα ψυχωτικά επεισόδια.
• Έχουν την τάση να δημιουργούν έντονες, ασταθείς και γενικά χαώδεις διαπροσωπικές σχέσεις.
• Μπορούν να περάσουν απότομα από την εξιδανίκευση στην υποτίμηση ατόμων που μπορούν να τους δώσουν φροντίδα.

Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder) γνωσιακή ψυχοθεραπευτής ανορεξία κενό αυτογνωσία προβλήματα φοβίες αναπτυξιακή φόβος προσέγγιση βουλιμία ψυχοθεραπείας γονέων ψυχοθεραπεία κρίσεις αναλυτική συμβουλευτική Ακρόπολη άγχος μετρό νευρική Αθήνα διάχυτη σχέσεις διαταραχή ψυχολόγος ψυχολογία εγκατάλειψη χαμηλή συμπεριφοράς κέντρο ψυχολόγοι αυτοεκτίμηση κατάθλιψη συναισθήματα συνεδρίες θανάτου δυσκολίες διάσχιση ψυχοθεραπεύτρια ραντεβού πανικού αυτοπραγμάτωση φαντασιώσειςΟριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder) αυτοπραγμάτωση αυτογνωσία χαμηλή ψυχοθεραπεία ψυχολογία Αθήνα φόβος ψυχοθεραπεύτρια κέντρο άγχος Ακρόπολη αναλυτική αναπτυξιακή ψυχοθεραπείας προσέγγιση γονέων πανικού αυτοεκτίμηση προβλήματα θανάτου κατάθλιψη ανορεξία νευρική ψυχολόγος φαντασιώσεις μετρό διαταραχή συναισθήματα ψυχολόγοι γνωσιακή διάχυτη διάσχιση συνεδρίες συμπεριφοράς βουλιμία συμβουλευτική ψυχοθεραπευτής δυσκολίες εγκατάλειψη κενό ραντεβού φοβίες κρίσεις σχέσεις Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder) σχέσεις εγκατάλειψη ψυχοθεραπεία δυσκολίες αναπτυξιακή χαμηλή άγχος νευρική φόβος φαντασιώσεις ψυχοθεραπείας αναλυτική προβλήματα αυτογνωσία κρίσεις γονέων Ακρόπολη θανάτου κενό ανορεξία γνωσιακή συμπεριφοράς μετρό Αθήνα ψυχολόγος ψυχοθεραπεύτρια διάχυτη κέντρο κατάθλιψη φοβίες αυτοεκτίμηση ψυχολόγοι ψυχοθεραπευτής ραντεβού ψυχολογία αυτοπραγμάτωση διαταραχή πανικού συνεδρίες συναισθήματα προσέγγιση διάσχιση βουλιμία συμβουλευτική Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder) διάχυτη φαντασιώσεις νευρική γνωσιακή προσέγγιση ψυχοθεραπευτής αναπτυξιακή ψυχολόγοι άγχος φόβος θανάτου κρίσεις κατάθλιψη ψυχολογία διάσχιση αυτοεκτίμηση αυτογνωσία ραντεβού συναισθήματα φοβίες προβλήματα δυσκολίες μετρό συμβουλευτική σχέσεις χαμηλή συμπεριφοράς ανορεξία κέντρο εγκατάλειψη πανικού συνεδρίες ψυχολόγος Ακρόπολη κενό βουλιμία Αθήνα ψυχοθεραπεύτρια αναλυτική αυτοπραγμάτωση ψυχοθεραπείας διαταραχή γονέων ψυχοθεραπεία Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder) κρίσεις Αθήνα ψυχολόγος μετρό αυτοπραγμάτωση συνεδρίες συναισθήματα ψυχολογία συμπεριφοράς σχέσεις αυτογνωσία αναπτυξιακή ψυχοθεραπεύτρια προβλήματα κέντρο άγχος συμβουλευτική ψυχοθεραπευτής ανορεξία βουλιμία ψυχοθεραπεία εγκατάλειψη διάχυτη θανάτου πανικού κενό ψυχολόγοι διαταραχή προσέγγιση γονέων ραντεβού αναλυτική φοβίες Ακρόπολη αυτοεκτίμηση γνωσιακή φαντασιώσεις διάσχιση χαμηλή φόβος δυσκολίες νευρική ψυχοθεραπείας κατάθλιψη