Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί…

Η κρίση, η οποία ταλανίζει τα τελευταία χρόνια τη χώρα μας, έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές τόσο στον οικονομικό όσο και στον κοινωνικό τομέα. Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της αλλαγής αποτελεί η ραγδαία αύξηση της ανεργίας η οποία και αποτελεί μια κοινωνικοοικονομική συνέπεια της κρίσης. Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, η ανεργία αποτελεί ένα κοινωνικό πρόβλημα το οποίο δύναται να συσχετιστεί με άλλα προβλήματα τα οποία πλέον αποκτούν κοινωνικό χαρακτήρα. Ένα από αυτά είναι η αυτοκτονία, η οποία μέχρι πρότινος εθεωρείτο αμιγώς ψυχοπαθολογικό πρόβλημα.

Σύμφωνα με έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί για το φαινόμενο της αυτοκτονίας , έχει παρατηρηθεί ότι τα ποσοστά των αυτοκτονιών παραμένουν σταθερά για μια κοινωνία ή μια ομάδα. Αυτό λοιπόν μας κάνει να πιστεύουμε ότι υπάρχουν κάποιοι εξωτερικοί (κοινωνικοί) παράγοντες οι οποίοι ωθούν τα άτομα στη πράξη της αυτοκτονίας. Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι ψυχολογικοί λόγοι δύνανται να ερμηνεύουν γιατί ένα άτομο προβαίνει στην πράξη της αυτοκτονίας. Ωστόσο, δεν μπορούν να ερμηνεύσουν τη σταθερότητα των ποσοστών των αυτοκτονιών συνολικά σε μια δεδομένη κοινωνία γεγονός που αποτελεί αρμοδιότητα των κοινωνιολόγων. Σύμφωνα με έρευνες που έγιναν στην Ευρώπη, έχει παρατηρηθεί ότι για κάθε αύξηση 1% στην ανεργία, υπάρχει αύξηση 0,8 % στις αυτοκτονίες. Επιπλέον υπάρχουν και άλλοι λόγοι οι οποίοι συνδέονται με τους κοινωνικούς όπως είναι οι περιβαλλοντικοί. Για παράδειγμα , στη Σκανδιναβία υπάρχουν αρκετά υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών τα οποία τείνουν να οφείλονται στο κλίμα.

Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, οι κοινωνικές τάσεις παρασύρουν τα άτομα στην αυτοκτονία. Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την κατάσταση αυτή είναι η κοινωνική ενσωμάτωση δηλαδή ο βαθμός στον οποίο τα άτομα αισθάνονται ότι ανήκουν στη κοινωνία καθώς και η ρύθμιση , δηλαδή ο βαθμός στον οποίο οι πράξεις των ατόμων βρίσκονται υπό τον έλεγχο ηθικών κανόνων και αξιών. Στηριζόμενοι λοιπόν στους παραπάνω παράγοντες , διακρίνουμε τους τέσσερις τύπους αυτοκτονίας.

Όσον αφορά το βαθμό ενσωμάτωσης των ανθρώπων, διακρίνουμε την εγωιστική και την αλτρουιστική αυτοκτονία. Στην εγωιστική αυτοκτονία, τα άτομα έχουν ελάχιστους δεσμούς με το κοινωνικό σύνολο και δεν λαμβάνουν καμία υποστήριξη ή καθοδήγηση από αυτό. Στις κοινωνίες στις οποίες έχουμε αυτό τον τύπο αυτοκτονίας υπάρχουν πολλοί χαλαροί κοινωνικοί δεσμοί διότι δίνεται μεγάλη σημασία στα ατομικά δικαιώματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι εργένηδες οι οποίοι είναι πιο ευάλωτοι σε αυτόν τον τύπο αυτοκτονίας συγκριτικά με τους παντρεμένους. Στη συνέχεια, στην αλτρουιστική αυτοκτονία τα άτομα έχουν χάσει την ατομικότητά τους και εμφανίζεται υψηλό ποσοστό ενσωμάτωσης στο κοινωνικό σύνολο. Στις κοινωνίες αυτές, προτεραιότητα έχουν οι συνολικές κοινωνικές ανάγκες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι καμικάζι της Ιαπωνίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όσον αφορά το βαθμό ρύθμισης, διακρίνουμε την φαταλιστική και την ανομική αυτοκτονία. Στη φαταλιστική αυτοκτονία , τα άτομα διακατέχονται από υπερβολική ρύθμιση της ζωής τους από τους κοινωνικούς κανόνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα σύμφωνα με τον Durkheim, αποτελεί η αυτοκτονία φυλακισμένων οι οποίοι προτίμησαν να αυτοκτονήσουν παρά να υπόκεινται σ αυτό το βάρβαρο καθεστώς που επικρατεί στις φυλακές. Τέλος, στην ανομική αυτοκτονία , οι κοινωνίες έχουν ένα ελλιπές σύστημα κοινωνικών κανόνων και αξιών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να επικρατεί μια κατάσταση ανομίας η οποία και ωθεί τα άτομα στην αυτοκτονία.

Κλείνοντας , αξίζει να αναφέρω ότι οι περισσότερες αυτοκτονίες που διαπράττονται στην Ελλάδα την περίοδο αυτή, σχετίζονται με την ανομική αυτοκτονία λόγω των άσχημων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών που επικρατούν. Οι κοινωνικοί και ηθικοί κανόνες είναι συγκεχυμένοι και ασαφείς. Οι εν δυνάμει αυτόχειρες δεν αισθάνονται καμία οικονομική ή κοινωνική υποστήριξη από το περιβάλλον τους και έτσι αποκτούν αυτοκτονικές τάσεις.

Χρήστος Θεοδωρόπουλος – Κοινωνιολόγος

Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… αναλυτική διαταραχή Ακρόπολη βουλιμία ψυχολόγος γονέων διάχυτη αυτογνωσία ραντεβού προβλήματα Αθήνα σχέσεις ψυχολογία θανάτου διάσχιση ψυχοθεραπεία χαμηλή ψυχοθεραπεύτρια μετρό φόβος ψυχοθεραπείας συνεδρίες αυτοπραγμάτωση κέντρο συμπεριφοράς κατάθλιψη αναπτυξιακή εγκατάλειψη προσέγγιση φοβίες αυτοεκτίμηση συναισθήματα ψυχολόγοι κενό γνωσιακή πανικού δυσκολίες άγχος ψυχοθεραπευτής φαντασιώσεις ανορεξία κρίσεις νευρική συμβουλευτικήΦταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… διάσχιση αυτοεκτίμηση φαντασιώσεις αυτογνωσία κέντρο συνεδρίες ραντεβού ανορεξία ψυχολογία ψυχοθεραπείας κρίσεις Ακρόπολη Αθήνα συμπεριφοράς ψυχολόγοι προβλήματα μετρό κατάθλιψη ψυχολόγος σχέσεις θανάτου ψυχοθεραπεύτρια αναπτυξιακή χαμηλή αυτοπραγμάτωση ψυχοθεραπευτής συμβουλευτική αναλυτική γονέων γνωσιακή διαταραχή προσέγγιση πανικού εγκατάλειψη συναισθήματα βουλιμία άγχος νευρική ψυχοθεραπεία φόβος κενό δυσκολίες διάχυτη φοβίες Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… αυτοπραγμάτωση σχέσεις αυτογνωσία ψυχοθεραπευτής συναισθήματα κατάθλιψη άγχος ψυχολογία γονέων ψυχοθεραπεύτρια φοβίες αναλυτική θανάτου ραντεβού ψυχολόγος πανικού φαντασιώσεις συνεδρίες διάσχιση Ακρόπολη διάχυτη διαταραχή φόβος κενό νευρική ψυχοθεραπείας προσέγγιση προβλήματα Αθήνα μετρό ψυχολόγοι δυσκολίες συμβουλευτική ανορεξία γνωσιακή συμπεριφοράς αναπτυξιακή βουλιμία αυτοεκτίμηση κρίσεις ψυχοθεραπεία εγκατάλειψη κέντρο χαμηλή Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… χαμηλή συνεδρίες αυτογνωσία συμβουλευτική διάσχιση γνωσιακή ανορεξία κέντρο διάχυτη ψυχοθεραπεύτρια φόβος αναπτυξιακή κενό Αθήνα βουλιμία δυσκολίες προσέγγιση γονέων μετρό σχέσεις φαντασιώσεις πανικού θανάτου ψυχολόγος φοβίες κατάθλιψη συναισθήματα Ακρόπολη νευρική ψυχοθεραπευτής ψυχολόγοι διαταραχή αναλυτική ψυχοθεραπείας ραντεβού αυτοπραγμάτωση εγκατάλειψη άγχος ψυχολογία κρίσεις προβλήματα συμπεριφοράς ψυχοθεραπεία αυτοεκτίμηση Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… πανικού προβλήματα γνωσιακή γονέων αυτοεκτίμηση προσέγγιση κατάθλιψη κέντρο άγχος ψυχοθεραπευτής συμπεριφοράς ψυχοθεραπείας συνεδρίες νευρική κρίσεις αυτοπραγμάτωση φοβίες συναισθήματα ανορεξία Αθήνα βουλιμία ραντεβού συμβουλευτική κενό αναπτυξιακή ψυχοθεραπεύτρια θανάτου ψυχολόγοι διάσχιση δυσκολίες Ακρόπολη ψυχολογία αυτογνωσία φαντασιώσεις σχέσεις ψυχολόγος φόβος μετρό εγκατάλειψη διάχυτη ψυχοθεραπεία διαταραχή αναλυτική χαμηλή Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… σχέσεις διάσχιση συνεδρίες ψυχοθεραπείας ψυχολόγος άγχος ψυχοθεραπεύτρια βουλιμία πανικού δυσκολίες ψυχολογία γνωσιακή ραντεβού χαμηλή κρίσεις ανορεξία συμπεριφοράς ψυχολόγοι προσέγγιση γονέων ψυχοθεραπεία αναπτυξιακή φαντασιώσεις μετρό διαταραχή φόβος φοβίες κέντρο προβλήματα νευρική κενό αυτοπραγμάτωση συμβουλευτική αυτογνωσία Ακρόπολη ψυχοθεραπευτής κατάθλιψη θανάτου αυτοεκτίμηση συναισθήματα διάχυτη εγκατάλειψη Αθήνα αναλυτική