Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί…

Η κρίση, η οποία ταλανίζει τα τελευταία χρόνια τη χώρα μας, έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές τόσο στον οικονομικό όσο και στον κοινωνικό τομέα. Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της αλλαγής αποτελεί η ραγδαία αύξηση της ανεργίας η οποία και αποτελεί μια κοινωνικοοικονομική συνέπεια της κρίσης. Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, η ανεργία αποτελεί ένα κοινωνικό πρόβλημα το οποίο δύναται να συσχετιστεί με άλλα προβλήματα τα οποία πλέον αποκτούν κοινωνικό χαρακτήρα. Ένα από αυτά είναι η αυτοκτονία, η οποία μέχρι πρότινος εθεωρείτο αμιγώς ψυχοπαθολογικό πρόβλημα.

Σύμφωνα με έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί για το φαινόμενο της αυτοκτονίας , έχει παρατηρηθεί ότι τα ποσοστά των αυτοκτονιών παραμένουν σταθερά για μια κοινωνία ή μια ομάδα. Αυτό λοιπόν μας κάνει να πιστεύουμε ότι υπάρχουν κάποιοι εξωτερικοί (κοινωνικοί) παράγοντες οι οποίοι ωθούν τα άτομα στη πράξη της αυτοκτονίας. Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι ψυχολογικοί λόγοι δύνανται να ερμηνεύουν γιατί ένα άτομο προβαίνει στην πράξη της αυτοκτονίας. Ωστόσο, δεν μπορούν να ερμηνεύσουν τη σταθερότητα των ποσοστών των αυτοκτονιών συνολικά σε μια δεδομένη κοινωνία γεγονός που αποτελεί αρμοδιότητα των κοινωνιολόγων. Σύμφωνα με έρευνες που έγιναν στην Ευρώπη, έχει παρατηρηθεί ότι για κάθε αύξηση 1% στην ανεργία, υπάρχει αύξηση 0,8 % στις αυτοκτονίες. Επιπλέον υπάρχουν και άλλοι λόγοι οι οποίοι συνδέονται με τους κοινωνικούς όπως είναι οι περιβαλλοντικοί. Για παράδειγμα , στη Σκανδιναβία υπάρχουν αρκετά υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών τα οποία τείνουν να οφείλονται στο κλίμα.

Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, οι κοινωνικές τάσεις παρασύρουν τα άτομα στην αυτοκτονία. Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την κατάσταση αυτή είναι η κοινωνική ενσωμάτωση δηλαδή ο βαθμός στον οποίο τα άτομα αισθάνονται ότι ανήκουν στη κοινωνία καθώς και η ρύθμιση , δηλαδή ο βαθμός στον οποίο οι πράξεις των ατόμων βρίσκονται υπό τον έλεγχο ηθικών κανόνων και αξιών. Στηριζόμενοι λοιπόν στους παραπάνω παράγοντες , διακρίνουμε τους τέσσερις τύπους αυτοκτονίας.

Όσον αφορά το βαθμό ενσωμάτωσης των ανθρώπων, διακρίνουμε την εγωιστική και την αλτρουιστική αυτοκτονία. Στην εγωιστική αυτοκτονία, τα άτομα έχουν ελάχιστους δεσμούς με το κοινωνικό σύνολο και δεν λαμβάνουν καμία υποστήριξη ή καθοδήγηση από αυτό. Στις κοινωνίες στις οποίες έχουμε αυτό τον τύπο αυτοκτονίας υπάρχουν πολλοί χαλαροί κοινωνικοί δεσμοί διότι δίνεται μεγάλη σημασία στα ατομικά δικαιώματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι εργένηδες οι οποίοι είναι πιο ευάλωτοι σε αυτόν τον τύπο αυτοκτονίας συγκριτικά με τους παντρεμένους. Στη συνέχεια, στην αλτρουιστική αυτοκτονία τα άτομα έχουν χάσει την ατομικότητά τους και εμφανίζεται υψηλό ποσοστό ενσωμάτωσης στο κοινωνικό σύνολο. Στις κοινωνίες αυτές, προτεραιότητα έχουν οι συνολικές κοινωνικές ανάγκες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι καμικάζι της Ιαπωνίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όσον αφορά το βαθμό ρύθμισης, διακρίνουμε την φαταλιστική και την ανομική αυτοκτονία. Στη φαταλιστική αυτοκτονία , τα άτομα διακατέχονται από υπερβολική ρύθμιση της ζωής τους από τους κοινωνικούς κανόνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα σύμφωνα με τον Durkheim, αποτελεί η αυτοκτονία φυλακισμένων οι οποίοι προτίμησαν να αυτοκτονήσουν παρά να υπόκεινται σ αυτό το βάρβαρο καθεστώς που επικρατεί στις φυλακές. Τέλος, στην ανομική αυτοκτονία , οι κοινωνίες έχουν ένα ελλιπές σύστημα κοινωνικών κανόνων και αξιών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να επικρατεί μια κατάσταση ανομίας η οποία και ωθεί τα άτομα στην αυτοκτονία.

Κλείνοντας , αξίζει να αναφέρω ότι οι περισσότερες αυτοκτονίες που διαπράττονται στην Ελλάδα την περίοδο αυτή, σχετίζονται με την ανομική αυτοκτονία λόγω των άσχημων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών που επικρατούν. Οι κοινωνικοί και ηθικοί κανόνες είναι συγκεχυμένοι και ασαφείς. Οι εν δυνάμει αυτόχειρες δεν αισθάνονται καμία οικονομική ή κοινωνική υποστήριξη από το περιβάλλον τους και έτσι αποκτούν αυτοκτονικές τάσεις.

Χρήστος Θεοδωρόπουλος – Κοινωνιολόγος

Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… διάχυτη ψυχολογία φοβίες ψυχολόγος εγκατάλειψη Ακρόπολη γονέων κενό ψυχολόγοι ψυχοθεραπευτής αυτοπραγμάτωση ψυχοθεραπείας κατάθλιψη ψυχοθεραπεία γνωσιακή βουλιμία αναλυτική φαντασιώσεις συμπεριφοράς ραντεβού νευρική διαταραχή δυσκολίες σχέσεις πανικού αυτοεκτίμηση φόβος διάσχιση αναπτυξιακή συμβουλευτική άγχος θανάτου κέντρο αυτογνωσία Αθήνα συναισθήματα κρίσεις συνεδρίες ανορεξία ψυχοθεραπεύτρια χαμηλή προβλήματα προσέγγιση μετρόΦταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… ψυχοθεραπευτής ψυχολογία Ακρόπολη ψυχοθεραπεία συναισθήματα φόβος ψυχοθεραπείας κρίσεις νευρική σχέσεις μετρό αυτοεκτίμηση άγχος κατάθλιψη ψυχοθεραπεύτρια αναπτυξιακή διάσχιση συνεδρίες γνωσιακή αυτοπραγμάτωση αναλυτική συμπεριφοράς προσέγγιση διαταραχή ραντεβού φαντασιώσεις δυσκολίες κέντρο προβλήματα Αθήνα ψυχολόγος αυτογνωσία πανικού φοβίες διάχυτη χαμηλή ψυχολόγοι συμβουλευτική ανορεξία εγκατάλειψη βουλιμία κενό θανάτου γονέων Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… γνωσιακή προσέγγιση εγκατάλειψη κενό μετρό προβλήματα δυσκολίες ψυχολογία χαμηλή αναπτυξιακή ψυχολόγος θανάτου αυτοεκτίμηση φοβίες αυτογνωσία συμβουλευτική ψυχοθεραπεία διάχυτη γονέων ψυχοθεραπεύτρια σχέσεις συμπεριφοράς διάσχιση νευρική ψυχοθεραπευτής κέντρο διαταραχή αυτοπραγμάτωση κατάθλιψη Αθήνα κρίσεις ψυχολόγοι συναισθήματα συνεδρίες φαντασιώσεις αναλυτική ψυχοθεραπείας Ακρόπολη άγχος βουλιμία ανορεξία ραντεβού φόβος πανικού Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… ψυχολόγοι διάσχιση φαντασιώσεις θανάτου δυσκολίες Ακρόπολη βουλιμία συμπεριφοράς σχέσεις άγχος χαμηλή ψυχολόγος γονέων Αθήνα εγκατάλειψη νευρική μετρό κρίσεις αναλυτική αναπτυξιακή ψυχοθεραπεία ραντεβού προσέγγιση αυτογνωσία ανορεξία συναισθήματα ψυχοθεραπείας αυτοπραγμάτωση κέντρο γνωσιακή κατάθλιψη ψυχοθεραπεύτρια συμβουλευτική πανικού συνεδρίες ψυχοθεραπευτής κενό διαταραχή ψυχολογία διάχυτη προβλήματα φοβίες φόβος αυτοεκτίμηση Φταίω Εγώ – Φταίνε Αυτοί… φαντασιώσεις κέντρο ψυχολογία άγχος βουλιμία νευρική ψυχοθεραπεύτρια γονέων ανορεξία ψυχοθεραπείας προσέγγιση ψυχολόγος ραντεβού αυτοεκτίμηση συναισθήματα αναλυτική εγκατάλειψη δυσκολίες ψυχολόγοι αυτογνωσία ψυχοθεραπεία σχέσεις Ακρόπολη προβλήματα διαταραχή πανικού κατάθλιψη συμβουλευτική διάσχιση φοβίες συνεδρίες αναπτυξιακή φόβος χαμηλή αυτοπραγμάτωση ψυχοθεραπευτής διάχυτη θανάτου κενό κρίσεις μετρό Αθήνα γνωσιακή συμπεριφοράς