Ενδοοικογενειακή βία

Τα εν οίκω μη εν δήμω…;

Με τον όρο οικογένεια εννοούμε μια κοινωνική ομάδα στην οποία τα μέλη της συνδέονται μεταξύ τους με συγγενικούς δεσμούς και οι μεταξύ τους σχέσεις βασίζονται σε ένα πλαίσιο υποχρεώσεων και δικαιωμάτων. Στην Ελλάδα, η οικογένεια είναι από τους πιο δυνατούς θεσμούς και κυρίαρχο σχήμα της είναι τα παντρεμένα ζευγάρια με παιδιά ή αλλιώς η λεγόμενη πυρηνική οικογένεια. Σκοπός της οικογένειας είναι να παρέχει στα μέλη της στέγη, τροφή, φροντίδα, ασφάλεια, αγάπη και εμπιστοσύνη.

Πολλές φορές, δημιουργούνται προβλήματα μεταξύ των μελών μιας οικογένειας  και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να δυσλειτουργεί ο θεσμός και να χάνει σταδιακά την αίγλη του. Το πιο συχνό πρόβλημα που παρουσιάζεται στα μέλη οικογενειών είναι η βία. Με τον όρο ενδοοικογενειακή βία  εννοούμε το φαινόμενο στο οποίο κάποιο ή κάποια μέλη της οικογένειας ασκούν βία σε κάποιο άλλο ή άλλα μέλη της. Η βία αυτή προέρχεται από τον σύζυγο προς τη σύζυγο και αντίστοιχα και από τους ενηλίκους προς τους ανηλίκους. Η βία από την σύζυγο προς τον σύζυγο είναι σπάνια χωρίς  όμως να είναι ανύπαρκτη. Η βία στην οικογένεια έχει διάφορες μορφές. Η πιο διακριτή είναι η σωματική. Ωστόσο η ψυχολογική και κοινωνική βία που ασκείται είναι πολύ σημαντική διότι χαράζει την ψυχή και την κοινωνική ταυτότητα του ανθρώπου που υπόκεινται σ αυτήν την κατάσταση. Όσον αφορά αυτό το είδος βίας προς τις γυναίκες έχουμε τις εξής περιπτώσεις:

• Ο σύζυγος απομονώνει κοινωνικά τη σύζυγο του
• Ελέγχει όλες τις κινήσεις της
• Της δημιουργεί σύμπλεγμα κατωτερότητας λέγοντας της ότι δεν μπορεί να καταφέρει τίποτα χωρίς αυτόν
•  την απειλεί ότι θα της πάρει τα παιδιά. Σχεδόν καμία μητέρα δεν θέλει να ζει χωρίς τα παιδιά της και έτσι ο σύζυγος μπορεί να την εκβιάζει μ’ αυτόν τον τρόπο

Η γυναίκα χάνει την εμπιστοσύνη απέναντι στον σύζυγο της και σε όλους τους άλλους. Πώς να εμπιστευτεί τους άλλους όταν ο άνθρωπος της, της φέρθηκε μ αυτόν τον τρόπο; Αισθάνεται ενοχή αλλά αρνείται τον τρόμο και τον θυμό που νιώθει. Εμφανίζει παθητικότητα προς το κοινωνικό περιβάλλον και πιστεύει πως κανένας δεν μπορεί να βοηθήσει να λυθούν τα προβλήματά της εκτός απ’ τον εαυτό της. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να γίνεται εσωστρεφής, να έχει πλέον χαμηλή αυτοεκτίμηση και να αρχίζει να χάνει την κοινωνική της ζωή.

Όσον αφορά την ψυχολογική και κοινωνική βία προς τα παιδιά έχουμε παρόμοιες περιπτώσεις:

• Κοινωνική απομόνωση των παιδιών. Μ’ αυτόν τον τρόπο η κοινωνικοποίηση των παιδιών βρίσκεται σε λανθάνουσα πορεία.
• Έλεγχο όλων των κινήσεων των παιδιών από τους μεγάλους
• Υποτίμηση των ικανοτήτων των παιδιών. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε τα παιδιά γίνονται ανασφαλή και χωρίς αυτοεκτίμηση διότι τα πρώτα χρόνια της ζωής μας είναι πολύ σημαντικά για την υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητας τους.
  

  ενδοοικογενειακή βία

Τα παιδιά έχουν σαν πρότυπα τους γονείς τους. Αν λοιπόν τους βλέπουν να επιδίδονται σε σκηνές βίας, το πιο πιθανό είναι να τις αναπαράγουν μεγαλώνοντας. Επίσης, αυτές οι σκηνές θα χαραχτούν  στη παιδική ψυχή τους με αποτέλεσμα να έχουν πολλά ψυχοκοινωνικά προβλήματα σ’ όλο το φάσμα της ζωής τους.

Η κακοποίηση δεν κάνει ταξικές διακρίσεις μπορεί να συμβεί και στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα και στα χαμηλότερα. Αν και αυτοί οι οποίοι βρίσκονται στα ανώτερα στρώματα μπορούν να καλύπτονται πιο εύκολα χάρη στην οικονομική τους ευρωστία. Στην Ελλάδα, η βία στην οικογένεια είναι ένα πολύ διαδεδομένο φαινόμενο, ειδικά στην εποχή μας που οι αξίες χάνονται και οι θεσμός της οικογένειας αρχίζει δυστυχώς να χάνει την παλιά του δόξα. Οι δράστες είναι συνήθως άνδρες και τα θύματα γυναίκες, ηλικιωμένοι και παιδιά. Τις περισσότερες φορές η συμπεριφορά του δράστη οφείλεται σε κοινωνικά αίτια.

Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές η βία στην οικογένεια δεν καταγγέλλεται. Αποτελεί ένα κοινό μυστικό ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, τα οποία διστάζουν να ομολογήσουν ότι έχουν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής βίας γιατί φοβούνται τις εκ νέου απειλές του θύτη και τον κοινωνικό στιγματισμό που θα έχουν από την κοινωνία. Στην  Ελλάδα υπάρχει ένα καλό δίκτυο κοινωνικής προστασίας για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας που στελεχώνεται από ειδικούς νομικούς, ψυχολόγους, κοινωνιολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Παρόλα αυτά χρειάζεται περαιτέρω ενδυνάμωση.

Πηγή: ΖΑΙΜΑΚΗΣ Γ.,ΚΑΝΔΥΛΑΚΗ Α.,(2005) Δίκτυα κοινωνικής προστασίας. Μορφές παρέμβασης σε ευπαθείς ομάδες και σε πολυπολιτισμικές κοινότητες, εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, Αθήνα.

Ενδοοικογενειακή βία μετρό Αθήνα κατάθλιψη γονέων ανορεξία σχέσεις γνωσιακή συνεδρίες άγχος πανικού ψυχολόγος συμπεριφοράς θανάτου προβλήματα κέντρο συμβουλευτική ραντεβού αναλυτική ψυχολογία χαμηλή διάσχιση φαντασιώσεις κρίσεις ψυχοθεραπευτής ψυχολόγοι κενό ψυχοθεραπεία αυτογνωσία προσέγγιση βουλιμία αυτοεκτίμηση ψυχοθεραπείας αναπτυξιακή φοβίες δυσκολίες ψυχοθεραπεύτρια φόβος Ακρόπολη αυτοπραγμάτωση διάχυτη διαταραχή συναισθήματα εγκατάλειψη νευρικήΕνδοοικογενειακή βία ψυχολόγος ψυχοθεραπεύτρια προσέγγιση θανάτου εγκατάλειψη συμπεριφοράς γονέων ψυχοθεραπευτής ανορεξία Ακρόπολη δυσκολίες ψυχολόγοι προβλήματα ψυχολογία συμβουλευτική κέντρο αναλυτική διάχυτη αυτοεκτίμηση διάσχιση συναισθήματα άγχος συνεδρίες Αθήνα κρίσεις κενό αυτογνωσία ψυχοθεραπείας ραντεβού διαταραχή αυτοπραγμάτωση χαμηλή βουλιμία σχέσεις κατάθλιψη μετρό νευρική αναπτυξιακή ψυχοθεραπεία φοβίες φαντασιώσεις πανικού φόβος γνωσιακή Ενδοοικογενειακή βία γνωσιακή ψυχολογία αυτοεκτίμηση αυτοπραγμάτωση φαντασιώσεις αναλυτική ανορεξία ψυχοθεραπεία προβλήματα ψυχοθεραπείας αυτογνωσία ψυχοθεραπευτής νευρική βουλιμία συνεδρίες ψυχολόγος σχέσεις κενό αναπτυξιακή διαταραχή δυσκολίες φοβίες χαμηλή πανικού ραντεβού προσέγγιση Ακρόπολη φόβος ψυχολόγοι συμβουλευτική μετρό Αθήνα ψυχοθεραπεύτρια γονέων συμπεριφοράς διάσχιση συναισθήματα κέντρο διάχυτη κρίσεις θανάτου άγχος εγκατάλειψη κατάθλιψη Ενδοοικογενειακή βία κατάθλιψη ανορεξία αυτογνωσία γονέων ψυχολόγος Αθήνα συναισθήματα σχέσεις φοβίες ψυχοθεραπευτής νευρική άγχος χαμηλή αναλυτική προβλήματα ραντεβού δυσκολίες διάχυτη αναπτυξιακή θανάτου κρίσεις γνωσιακή συμπεριφοράς προσέγγιση φαντασιώσεις διάσχιση κέντρο πανικού αυτοπραγμάτωση κενό ψυχολόγοι μετρό αυτοεκτίμηση ψυχοθεραπεία ψυχοθεραπείας βουλιμία φόβος συνεδρίες ψυχολογία ψυχοθεραπεύτρια εγκατάλειψη Ακρόπολη συμβουλευτική διαταραχή